मुम्बई । बलिउड फिल्मको कुरा गर्न कहिल्यैसकिँदैन, गीतको कुरा गर्ने हो भने यो पनि सकिँदैन । आज पनि कतिपय चलचित्र चार, पाँच, आठ वा नौ गीत बनेका फिल्म बनिरहेका हुन्छन ।
यिनै विषयमा कुरा गर्दा मानिसहरु अचम्ममा पर्छन् कि फिल्ममा यति धेरै गीत कसरी हुन सक्छन् । अब सोच्नुहोस्, आठ–नौ गीत भएका फिल्मको यति धेरै चर्चा हुन्छ भने ७२ गीत भएको फिल्मको के ख्याति हुन्छ । हो, बलिउडमा यस्तो फिल्म पनि बनेको थियो, जसमा ७२ वटा गीत थिए । त्यो फिल्म करिब साढे तीन घन्टाको थियो । यस महान संगीतमय फिल्मको नाम इन्द्र सभा थियो।
बलिउडको इतिहासमा इन्द्र सभा नामको फिल्म दुई पटक बनेको छ । यो फिल्म पहिलो पटक सन् १९२५ मा सिनेमाघरमा पहिलो पटक आएको थियो। त्यसपछि मणिलाल जोशीले निर्माण गरेका थिए। त्यतिबेला साइलेन्ट फिल्म अर्थात् साइलेन्ट फिल्मको जमाना थियो । त्यतिबेला फिल्ममा न संगीतको स्कोप थियो न त संवादको आवश्यकता नै थियो । यसपछि सन् १९३२ मा बोल्ने फिल्मको युग आयो ।
यही अवधिमा जेएफ मदनको कम्पनी मदन थिएटरले फेरि फिल्म निर्माण गरेको थियो । यो पहिलो ध्वनि फिल्म थियो। यहाँ यो पनि उल्लेख गर्न आवश्यक छ कि आलम आरा बलिउडको पहिलो बोलचाल फिल्म हो। इन्द्र सभा ध्वनि सहितको पहिलो चलचित्रसमेत हो ।
मदन थिएटरले यस फिल्ममा ७२ गीत समावेश गरेको थियो । जसको स्वर जहाँनारा कज्जनले दिएकी थिइन् । त्यस समयमा उनलाई बंगालको नाइटिङगेल पनि भनिन्थ्यो। चलचित्रमा ९ ठुमरी, ४ होली गीत, १५ गीत, ३१ गजल, २ चौबोला, ५ छान्द गीत र ५ सामान्य गीत रहेका छन् । यो चलचित्रले सय वर्ष पूरा गर्न आठ वर्ष मात्र बाँकी छ । तर ९२ वर्ष अघि रिलिज भएको यो रेकर्ड अहिलेसम्म कुनै पनि चलचित्रले तोड्न सकेको छैन । यो नै यसको सुखद पक्ष हो ।
