एजेन्सी । हमास र इजरायलबीच बन्धकहरुलाई रिहा गर्ने र युद्धविराम गर्ने विषयमा सहमति भएको छ । इजरायलको मन्त्रिपरिषद्ले ५० बन्धकहरूलाई सुरक्षित रिहा गर्न हमाससँगको सम्झौतालाई अनुमोदन गरेको छ।
इजरायलको प्रधानमन्त्रीको कार्यालयले जारी गरेको विज्ञप्तिमा बन्धकहरूलाई चार दिनको युद्धविराममा रिहा गरिने बताइएको छ।
यस सम्झौताअनुसार थप १० जना बन्धकलाई रिहा गरेपछि युद्धविराम थप एक दिन लम्बिनेछ । इजरायलको मन्त्रिपरिषद्ले मंगलबार साँझ बसेको लामो बैठकले यो सम्झौतालाई अनुमोदन गरेको हो । मन्त्रिपरिषद्को बैठक बुधबार बिहानसम्म चलेको थियो ।
मन्त्रिपरिषद्को बैठकअघि इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले बन्धकहरूको रिहाइका लागि सम्झौता गरेपछि पनि हमाससँगको युद्ध जारी रहने बताएका थिए ।
हमासले अक्टोबर ७ मा इजरायलमा आक्रमण गरेको थियो । यस आक्रमणमा १२०० भन्दा बढी इजरायली मारिएका थिए र २०० भन्दा बढी बन्धक बनाइएको छ ।
यस हमलापछि इजरायलले गाजाबाट हमासलाई ध्वस्त पार्ने उद्देश्यले गाजामा आक्रमण सुरु गरेको थियो । गाजामा इजरायली हमला ४६ दिनदेखि जारी छ र इजरायली सेनाले गाजामा ठूलो भूमिगत सैन्य कारबाही पनि गरिरहेको छ ।
हमासले के भन्यो ?
हमासद्वारा सञ्चालित स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार इजरायलको सैन्य अभियानमा हालसम्म १४ हजारभन्दा बढी मानिस मारिएका छन् जसमा ५,००० भन्दा बढी बालबालिका छन्।
यसैबीच हमासले इजरायली बन्दीहरूको बदलामा १५० प्यालेस्टाइनीलाई इजरायली जेलबाट रिहा गर्ने बताएको छ ।
प्यालेस्टिनी सूचना केन्द्रले जारी गरेको विज्ञप्तिमा १५० प्यालेस्टाइनीको सट्टामा ५० इजरायली बन्धकहरूलाई रिहा गरिने बताइएको छ।
यो सम्झौता अनुसार राहत सामग्री र औषधि बोकेका सयौं ट्रकलाई गाजा प्रवेश गर्न दिइनेछ । हमासका अनुसार इन्धन पनि गाजा प्रवेश गर्न दिइनेछ।
हमासले जारी गरेको विज्ञप्तिमा इजरायलले युद्धविरामको अवधिमा गाजामा कसैलाई पनि आक्रमण नगर्ने वा पक्राउ नगर्ने बताएको छ ।
हमासका अनुसार युद्धविरामको क्रममा दक्षिणी गाजामा हवाई यातायात पूर्ण रूपमा बन्द हुनेछ भने उत्तरी गाजामा बिहान १० बजेदेखि बेलुका ४ बजेसम्म हवाई यातायात बन्द रहनेछ।
आगामी दिनमा पनि बन्धकहरुको रिहाईको बाटो स्पष्ट हुने
जेरुसेलममा बीबीसीका मध्यपूर्व संवाददाता योलान्डे नेलका अनुसार यो सम्झौता थप बन्धकहरूलाई रिहा गर्न मार्ग प्रशस्त गर्न डिजाइन गरिएको हो।
सम्झौता अनुसार हमासले सुरुमा ५० महिला र बालबालिकालाई अलग अलग रिहा गर्नेछ। इजरायली सरकारले रिहा हुने थप १० जना बन्धकहरूको लागि युद्धमा एक दिनको विराम हुने बताएको छ।
धेरै बन्धकहरूका परिवारहरूले यो अवस्थालाई महत्त्वपूर्ण ठान्छन्। बीबीसी संवाददातासँग कुरा गर्दै केही बन्धकका परिवारका सदस्यहरूले आफूहरू कुनै पनि आंशिक सम्झौता नचाहेको बताए।
रिहा हुने पचास बन्धक इजरायली नागरिक वा दोहोरो नागरिकता भएका व्यक्ति हुने पनि अनुमान गरिएको छ ।अमेरिकाले पचास भन्दा बढी बन्धकहरुलाई रिहा गर्ने आशा गरेको छ ।
वरिष्ठ अमेरिकी अधिकारीहरूले पचास भन्दा बढी बन्धकहरूलाई रिहा गर्ने आशा गरेका छन्। अमेरिकाका अनुसार चार वर्षीय अमेरिकी बन्धकलाई पनि रिहा गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
अमेरिकी अधिकारीहरूले भने कि उनीहरूले सम्झौता अन्तर्गत कम्तिमा तीन अमेरिकी बन्धकहरूलाई रिहा गर्ने आशा गरेका छन्, जसमा एक चार वर्षीया बालिका पनि छन्।
शुक्रबार चार वर्ष पुगेकी अबिगेललाई पनि रिहा गरिने अमेरिकी अधिकारीले सञ्चारमाध्यमसँग कुरा गर्दै अबिगेलका आमाबुवा हमासको आक्रमणमा मारिएको बताए ।
अमेरिकी अधिकारीहरूका अनुसार बन्धकहरूलाई चारदेखि पाँच दिनभित्र रिहा गरिने छ।
अमेरिकाको महत्वपूर्ण भूमिका
यो सम्झौता गराउन अमेरिकाको महत्वपूर्ण भूमिका रहेको विश्वास गरिन्छ । अमेरिकी विदेश मन्त्रालयमा नजर राख्ने बीबीसी संवाददाता बारबरा प्लाट अशरका अनुसार यो सम्झौता गर्नमा अमेरिकाले ठूलो भूमिका खेलेको छ ।
यो सम्झौतामा अमेरिकी विदेशमन्त्री एन्टोनी ब्लिन्केन, सीआईए प्रमुख र राष्ट्रपति जो बाइडेन आफैं संलग्न छन् ।अमेरिकी नेताहरूले सम्झौतालाई अन्तिम रूप दिन कतार र इजरायलसँग लगातार वार्ता गरे।
इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहुले बाइडेनलाई धन्यवाद दिंदै भने कि उनले सर्तहरू सुधार गरे ताकि अधिक बन्धकहरूलाई कम मूल्यमा रिहा गर्न सकियोस्।
यो सम्झौतामा अमेरिकाको आफ्नै स्वार्थ पनि जोडिएको छ । दस अमेरिकीहरू हराइरहेका छन् र उनीहरूलाई बन्धक बनाएको हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ।
अमेरिकाले गाजामा जाने राहत सामग्री बढाउन जोड दिँदै आएको छ, यसमा इन्धन पनि समावेश छ । अमेरिकी अधिकारीहरूले युद्ध रोक्दा गाजामा मानवीय सहायता बढाउने आशा गरेका छन्।
के भन्यो इजरायल सरकारले ?
इजरायली सरकारले जारी गरेको विज्ञप्तिमा सबै बन्धकहरुलाई फिर्ता ल्याउन इजरायली सरकार प्रतिबद्ध रहेको उल्लेख गरिएको छ ।
‘इजरायल सरकार, सेना, र सुरक्षा सेवाहरूले सबै बन्धकहरूलाई फिर्ता गर्न र हमासको पूर्ण विनाश सुनिश्चित गर्न र इजरायलले गाजालाई फेरि कहिल्यै नियन्त्रण गर्न सक्षम नहुने सुनिश्चित गर्न युद्ध जारी राख्नेछ,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ।
इजरायल र हमासबीच बन्धकहरुको रिहाईका लागि भएको यो सम्झौताको जानकारी केही दिनदेखि मिडियामा आइरहेको थियो ।
अब इजरायली सरकारले यो सम्झौतालाई अनुमोदन गरेको छ र ४६ दिनपछि गाजामा हिंसा रोक्ने बाटो खुलेको छ ।
यसैबीच मंगलबार ब्रिक्स देशहरूले असाधारण भर्चुअल सम्मेलनमा गाजामा युद्धविराम तत्काल कार्यान्वयन गर्न अपील गरेका थिए।
यस युद्धमा भएको ठूलो विनाश र ठूलो संख्यामा सर्वसाधारण मारिएपछि इजरायलमाथि युद्ध रोक्न अन्तर्राष्ट्रिय दबाब बढ्दै गयो ।
यसैबीच मंगलबार एमएसएफ डक्टर्स विदाउट बोर्डर्सले उत्तरी गाजाको अलउदा अस्पतालमा भएको आक्रमणमा यससँग काम गर्ने तीन जना डाक्टरको मृत्यु भएको जनाएको छ।
विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले अर्को आक्रमणमा आफ्ना एक युवा कर्मचारीसहित उनको परिवारको मृत्यु भएको जनाएको छ ।
लेबनान टेलिभिजन च्यानल अल-मायादीनले लेबनान-इजरायल सीमामा भएको हवाई आक्रमणमा आफ्ना दुई पत्रकार मारिएको जनाएको छ। इजरायल–हमास युद्ध सुरु भएयता ५० भन्दा बढी पत्रकार मारिएका छन् ।
गाजामा आफ्नो सैन्य अभियानको प्रगतिको घोषणा गर्दै इजरायलको सेनाले आफ्नो सेनाले जाबिलिया क्याम्प क्षेत्रलाई घेरेको र यहाँ सैन्य कारबाही सुरु गरिने जनाएको छ । -बीबीसी
